Từ khi sẩy đàn tan nghé vào năm 1975, người Việt tản mác khắp bốn phương trời như bầy chim xa tổ. Những kẻ không may mắn, thân xác bị vùi chôn dưới lòng biển, hay bỏ thây trong chốn rừng sâu, hay chết trong chốn ngục tù Cộng Sản. Những người may mắn thoát được đến bến bờ tự do, trong bước đầu hội nhập cũng khó khăn do ngôn ngữ, văn hoá khác biệt, nhưng rồi theo thời gian, cuộc sống sau đó dần dần bình yên và bắt đầu vươn lên, nhiều người đã thành công vượt bực. Đáng kể nhất là thế hệ thứ một rưỡi và thế hệ thứ hai. Thế hệ này đã hòa nhập vào đời sống của các xứ tự do một cách thoải mái, tự nhiên như cá gặp nước, sự thành công của tuổi trẻ được người dân bản xứ chú ý và không ngớt lời khen ngợi.
Tuổi trẻ Việt Nam được ca ngợi, chú ý khắp nơi trên thế giới. Những người trẻ này không phải tất cả đều phát xuất từ những gia đình may mắn rời Việt Nam ngay sau tháng 4 năm 75, nhưng có nhiều người theo gia đình vượt biển, vượt biên sau một thời gian dài cha bị tù Cộng Sản, mẹ phải buôn gánh bán bưng, hay có nhiều ngươi phải chạy ra khỏi nước một thân một mình rồi lập nên sự nghiệp, trong đó có cả các trẻ em mồ côi trong chiến tranh Việt Nam , ví dụ như ông Phillips Rosler, là một trẻ mồ côi, nay đã trở thành một nhà chính khách, một bộ trưởng kinh tế và kỹ nghệ, đồng thời là phó thủ tướng của nước Đức.
Cách đây không lâu, tổng thống Obama đã vinh danh là nhà lãnh đạo xuất sắc nhất, la một người tuổi trẻ Việt Nam là cựu sinh viên Thạch Tak Nguyễn trong một chương trình có tên Swipes for the Homeless, giúp những người vô gia cư có những bữa ăn.
Tổng thống Obama lại cũng bổ nhiệm một người Mỹ gốc Việt chức thẩm phán Chánh Án Jacqueline Nguyễn vào tòa liên bang. Jacqueline Nguyễn theo gia đình di tản qua Mỹ năm lên 10 tuổi.
Một người trẻ tuổi khác là Phan Hải Triều, nhà khoa học chưa đầy 30 tuổi, đã vinh dự nhận giải thưởng dành cho luận án tiến sĩ xuất sắc do Hiệp hội Cơ Học Pháp trao tặng.
Ông Nguyễn Mạnh Tiến đã từ một người công nhân phải dọn dẹp khách sạn, làm bồi bàn, nhưng với tinh thần hiếu học và chí phấn đấu ông đã trở thành nhà khoa học về vệ tinh và không gian Hoa Kỳ với 2 bằng tiến sĩ và 4 bằng thạc sĩ.
Riêng về tuổi trẻ gia nhập Quân đội Hoa Kỳ và đã nắm giữ những chức vụ cao cấp thì rất nhiều. Tuy chưa có người Việt Nam nào được thăng cấp tướng nhưng trong tương lai rất gần chắc chắn sẽ có vì hiện nay đã có nhiều cấp đại tá gốc Việt thuộc đủ binh chủng và chuyên môn. Một vài cấp đại tá được biết đến như: đại tá Lương Xuân Việt, đại tá Nguyễn Mạnh Hùng, đại tá Paul Đoàn, nữ đại tá nha sĩ Trần Ngọc Nhung, đại tá BS Đỗ Văn Nhẫn, nữ đại tá Bác sĩ Huynh Tran Mylene v..v… Phần đông những vị sĩ quan cao cấp này là con cháu của các cựu quân nhân trong quân lực Việt Nam Cộng Hòa, con của các vị HO, những cựu quân nhân của miền Nam đã bị ở tù Cộng Sản.
Trong khi thế hệ thứ 1 rưỡi, thế hệ thứ hai đã làm rạng danh going giống Việt Nam tại xứ người thì tại Việt Nam, tuổi trẻ bị chà đạp bầm dập không thể nào vươn lên được cho nên trong năm 2011, không có một bằng sang chế nào trong nước Việt Nam mặc dù với dân số là 80 triệu dân! Trong khi các nước láng giềng đã đứng đầu những phát minh như Nhật, Đại Hàn, Đài Loan, Thái Lan, Mã Lai v…v…
Điều này cũng dễ hiểu vì hầu như tất cả những bộ óc thong minh tột chúng đều đã chạy trốn cái gọi là “thiên đường CS”, đến các nước tự do đề trở thành những nhà phát minh các công trình giúp cho xã hội và nhân loại. Điều đáng quan tâm là dưới sự xâm lăng của ngoại bang cũng sê không thấy có vị anh hung dân tộc nào đứng ra cứu nước vì giòng giống oai hung của bà Trưng, bà Triệu, của Quang Trung Lê Lợi, Phù Đổng Thiên Vương… đều bị nhà cầm quyền bỏ vào tù! Do đó tuy cùng một hạt giống Việt Nam, nhưng hạt giống được gieo ở các xứ tự do thì đâm chồi nẩy lộc, mà gieo trên mảnh đất độc tài, tàn ác thì trở thành què quặt khô cằn.
Thu Nga